Cách xem chân gà chọi "cực độc" của các siêu sư kê - Phần 1

Theo kinh nghiệm của các sư kê dày dặn, việc chọn gà chọi nên thực hiện theo khẩu quyết: “Nhất thủ, nhị vĩ, tam hình, tứ túc”. Nghĩa là: mặt phải lanh, cỗ phải to, khoẻ, đuôi cúp xuống, thân mình tròn trịa, ngực nở, lườn thẳng. Về chân thì ngón phải dài, khoẻ. Hai hàng vảy phải đều đặn và không có những vảy xấu. Màu vảy cả hai chân phải sáng, thành ngoài úp vào thành trong. Nếu gà có những vảy quí, lại càng nên chú ý.

Với chuỗi bài viết này, Trại Gà chọi Dế mèn muốn đưa ra một số nhận định về việc nhận định về chân gà và vảy chân trong kinh nghiệm chọn gà chọi dân gian.

Chân gà có 4 ngón, trong đó ngón ở phía sau gọi là ngón thới. Với 3 ngón phía trước, thì ngón giữa gọi là ngón ngọ (ngón chúa), ngón bên phía trong là ngón nội, ngón phía bên ngoài gọi là ngón ngoại.

Chân gà và tên gọi các ngón chân, hàng vảy

Mặt tiền chân gà có 2 hàng vảy,được gọi như sau:

• Theo ngón giữa(ngọ) đi thẳng lên gối, gọi là hàng Nội hoặc hàng Quách.

• Theo ngón ngoại đi thẳng lên gối,gọi là hàng Ngoại hoặc hàng Thành

Ngoài ra, các hàng vảy khác:

• Theo ngón thới đi lên, gọi là hàng Thới

• Mặt sau có một hàng vảy lớn,gọi là hàng Hậu

• Từ cựa lên đến gối,gọi là hàng Độ

• Giữa hàng Hậu và hàng Độ có một hàng vảy từ cựa lên gối,gọi là hàng Kẽm <mặt trong>

• Giữa hàng Ngoại và hàng Hậu có một hàng vảy nhỏ lăn tăn,dài từ gối xuống,gọi là hàng Biên.

Các đường vảy chân gà chọi

Vảy gà ở "hàng thành" và "hàng quách" phải rõ ràng, phân minh, vảy lớn, vuông vắn, đừng quá thiếu, quá thừa và chân hai hàng trơn tru, rõ ràng sạch sẽ, nếu tướng cũng tốt thì gà hay, đá có nhiều thế khác nhau; như vậy mới tốt.

Vảy độ:

• Vảy độ đôi khi có một hàng, đôi khi hai hàng. Nếu chân này một hàng, chân kia hai hàng thì dở. Nếu "hàng độ" và "hàng hậu" lấn hết chỗ, để không có "hàng kẽm" thì xấu, rất khó ăn độ, Nếu "đường hậu" và "đường độ" đụng nhau thì nan giải, khó nói trước. "Hàng độ" luôn luôn nghiêng về mặt tiền thì tốt.

• Vảy kẽm sát cựa nhỏ, to dần đi lên gối, nếu hai hàng kẽm của hai chân thật giống nhau như đúc là quá tốt. "Kẽm" và "độ" cùng song song đi lên đừng thiếu nhau là tốt. Hàng độ có phân chia vảy độ ra thì phải thua.

• "Hàng độ" đóng nhiều hàng, vảy nhỏ lăn tăn thì không tốt(độ tấm). "Hàng độ" đóng càng cao càng nhỏ dần và ngả về "hàng quách", là đúng cách nhất. "Hàng độ", hai phân cao thấp không đều, coi chừng có thua….

• "Hàng kẽm" phải song song với "hàng độ", và dài hơn "hàng độ" lên tận gối mới tốt, khỏe gà.

• Hàng kẽm và độ đều nhau, song song, nhưng nếu kẽm thiếu một vảy với hàng độ, vảy thứ mấy, độ thứ ấy phải thua.

• Song khai: một "hàng kẽm" và một "hàng độ" gọi là độ "song khai".

• Độ tam tằng: gà có một "hàng độ" và hai "hàng kẽm', gọi là "tam tằng", khá lắm. "Hàng kẽm" có một cái chấm, và một vảy yếm ở cuối hàng kẽm và độ nhập lại, vuốt đuôi có một vảy chính giữa gọi là chấn, con gà có hai thứ ấy nên dùng, chỉ có một cũng dùng, nếu thiếu cả hai thì không nên xài.

• Độ liên ba: gà có một "hàng độ" và ba "hàng kẽm".

• Độ tam trái: gà có một "hàng độ" và một "hàng kẽm", thêm có ba vảy chụm lại hình chữ "phẩm" nằm ngang, không lớn không nhỏ, chẳng thấp, gà này không phải trả độ (không thua).

• Gà một chân có độ "tam tằng", chân kia "song khai" như vậy không đúng cách, hay thua bậy.

Vảy biên hoặc chu vi:

Biên một hàng không đứt quãng rất tốt, thượng sách. Vảy chữ nhật hoặc vuông, gà vảy mặt tiền loạn, thì hàng liên hai và ba hàng cũng dùng tốt.

• Gà nào "hàng quách" loạn thứ loạn lớp, mà "hàng độ", "hàng kẽm" minh bạch, biên liền lạc, ngay thẳng một hàng, gà này vào hạng ưu tú, sẽ khó thua trận.

• Gà hàng thành, quách như một lùm, một chân có hai hàng, còn một chân có điểm đốm chính giữa từ trên xuống khỏi cựa, ấy là văn võ toàn tài, khó ăn được gà này.

Vảy thới hoa đăng:

"Thới hoa đăng' rất cần thiết cho vảy gà, "thới hoa đăng" tốt là : từ thới lên đều đến cựa và được một vảy của "hàng quách" chặn lại tại đó, cả đôi chân cũng thế, khá lắm, ngoài ra nếu lên thẳng đến gối thì càng quý, nhưng tránh lên quá cựa "giữa cán" rồi bị đứt quãng từ đó.

Đôi thới đúng cách nhất ta đếm được 1-2 vảy mỗi bên, bằng không đều thì chân trái hơn chân phải mới nên dùng.

Bể biên khai hậu là cậu gà nòi:

"Đường quách" có một vảy nứt ra chia làm hai, đồng thời "đường hậu' lại có một vảy khai ra rõ rệt, gà ấy là gà hay, gọi là ""bể biên khai hậu.

(Còn tiếp ...)